Łożysko w ciąży jest elementem niezbędnym do prawidłowego rozwoju płodu. Stan łożyska jest sprawdzany podczas każdego badania USG, ponieważ zależy od niego zdrowie i stan dziecka. Można przyrównać łożysko do tego, czym dla noworodka po narodzinach będą płuca czy układ pokarmowy. Warto wiedzieć, jak wykształca się łożysko oraz jakie są jego funkcje.
Czym jest łożysko?
Łożysko w ciąży ukształtowane jest w pełni w 4 miesiącu, chociaż jego tworzenie zaczyna się niedługo po zapłodnieniu. Jest to rodzaj dysku, wytwarzającego się w górnej części jamy macicy. Komórki łożyska wytwarzają się w błonie śluzowej macicy i łączą się z jej naczyniami krwionośnymi. Z części tych komórek powstaje łożysko, z reszty wykształca się pępowina i błony płodowe. Po całkowitym wykształceniu się łożyska ma ono dwie części – matczyną i płodową. Część płodowa tworzona jest przez błony, mianowicie kosmówkę i omocznię lub kosmówkę i pęcherzyk żółtkowy. Część matczyna łożyska jest natomiast tworzona przez błony śluzowe macicy. Łożysko jest wydalane podczas III fazy porodu.
Dlaczego łożysko jest takie ważne?
Łożysko w ciąży pełni bardzo ważną funkcję, dlatego jego ewentualne wady mogą być groźne dla dziecka. To właśnie łożysko przeprowadza przepływ krwi między matką a płodem. Krew matki poprzez łożysko jest utleniona oraz wyposażona w substancje odżywcze i kierowana jest do płodu tętnicą pępowinową. Co ważne, poprzez łożysko wydalane są szkodliwe produkty przemiany materii wytwarzane przez płód, trafiają do krwi matki i usuwane są przez jej nerki. Jedną z ważniejszych funkcji łożyska jest również wytwarzanie hormonów, niezbędnych do prawidłowego przebiegu ciąży. Bez prawidłowo funkcjonującego łożyska dziecko nie ma szansy się rozwijać. Warto jednak wiedzieć, że łożysko w ciąży jest barierą ochronną, przez którą dziecko może pobierać także szkodliwe substancje. Przez łożysko mogą przenikać wirusy, bakterie, używki czy metale ciężkie – płód ma słaby układ odpornościowy i niewielkie możliwości obronne, dlatego jest bardzo narażone na działanie szkodliwych substancji.
Komplikacje związane z rozwojem łożyska
Niestety, rozwój łożyska w ciąży nie zawsze przebiega bez zakłóceń, mogą pojawiać się różnego rodzaju komplikacje. Strukturę, funkcję czy przyczep sznura pępowinowego ocenia się podczas każdego badania USG. Jedną z częstych i poważnych komplikacji jest tzw. łożysko przodujące – mowa o łożysku, które rozwinęło się na dnie macicy lub nad szyjką. Może powodować krwawienia i zagrożenie ciąży, a kobiety cierpiące na łożysko przodujące zwykle do rozwiązania muszą pozostać w łóżku. Jest to również wskazanie do cesarskiego cięcia.
Łożysko może się także odklejać. Stan ten daje charakterystyczne objawy, takie jak ostry ból brzucha i towarzyszące mu krwawienie – może zagrażać życiu matki i płodu. Odklejanie się łożyska powodują urazy brzucha, nadciśnienie, palenie papierosów czy wady budowy macicy. Zjawisko odklejania się macicy po 20 tygodniu ciąży dotyczy około 1% ciężarnych. Odklejenie się łożyska może być nawet wskazaniem do szybkiego wywołania porodu.
